Faller

Faller geschiedenis

Vlak na de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog is het nog duister in Europa, maar er heerst ook optimisme. In 1946 richtten de broers Edwin en Hermann Faller te Gütenbach (Baden-Württemberg, Duitsland) gezamenlijk hun bedrijf onder de naam Hermann Faller op. Hun primaire doel: ontwikkeling en productie van creatief speelgoed. Zij startten met de eenvoudige gebouwtjes, handmatig uit hout en bedrukt karton vervaardigd, waarmee kinderen een eigen wereld konden maken. Al snel richtten de broers zich op modulaire bouwpakketten, met voorbewerkte houten platen waarmee diverse bouwvormen konden worden gebouwd. Deze pakketten worden onder de naam Marathon verkocht, waarmee Faller de eerste successen boekt. Ondertussen produceert de onderneming ook eenvoudige gebruiksvoorwerpen uit beukenhout, zoals kammen en onderzetters. Tijdens de valutahervorming in 1948 kwam het bedrijf in de problemen: veel mensen hadden stukken minder te besteden waardoor de verkoop van houten bouwmodellen inzakte. Faller wist echter met de ongecompliceerde productie van wasknijpers het hoofd boven water te houden. De Faller-broers lieten hun eerdere creatieve ideeën niet los en wilden de productie van educatief speelgoed weer oppakken. In 1949 besloten zij eenvoudige accessoires voor modelspoorbanen in schaalgrootte H0 (1/87) te produceren. Een treinbaan komt pas echt tot leven wanneer er niet alleen rails ligt waar een trein over rijdt, maar er ook huisjes en andere aankleding op staat. De eerste modelbaanartikelen waren geprefabriceerde stations, seinhuisjes in goederenloodsen van karton. In 1950 presenteerde Faller op de Nürnberger Spielwarenmesse maar liefst tien prototypes van nieuwe gebouwen en toonde het bedrijf een kleine borstelmotor, waarmee bijvoorbeeld een windmolen of waterrad kon worden aangedreven. In hetzelfde jaar verscheen de eerste Faller-catalogus (D50), de daaropvolgende van 1952 telde al achttien pagina's. Vanaf 1953 startte de productie van modelonderdelen, gevolgd met achtergrondmodellen van kunststof (polystyreen) met een sterk gereduceerde schaal die de maat N (1/160) benaderde. Voor vele van deze Faller-producties hebben vaak echte gebouwen model gestaan, voornamelijk uit het lokale Zwarte Woud en andere delen van Baden-Württemberg. Een aantal deze vroege modellen heeft een cultstatus bij verzamelaars verworven.

Vanaf 1954 was Faller voor de productie modellen als een van de eersten in Duitsland geheel op  spuitgieten in polystyreen overgegaan. Vanaf de late jaren 1950 tot in de jaren 1970 waren er naast plastic huisjes ook Faller-vliegtuigmodelkits in schaal 1/100, die bij veel concurrerende fabrikanten niet werd aangeboden. Het vliegtuigmodellengamma omvatte speciale modellen zoals de Wright tweedekker of de Duitse WOII-raketten V1 en V2. Daarnaast waren er modellen van de Duitse luchtmacht uit de Tweede Wereldoorlog zoals Messerschmitt Bf 109, Heinkel He 111 en Junkers Ju 88, evenals helikopters, transportvliegtuigen en passagiersvliegtuigen uit de naoorlogse periode, zoals de Sud-Est Caravelle, Vickers Viscount, sport- en zweefvliegtuigen.

De jaren zestig waren vruchtbaar voor Faller, met een lawine aan nieuwe ideeën. In 1964 werd het modellengamma officieel met schaal N aangevuld, later met Z (1:220) en de schaal G (1:22,5). Het AMS (Auto Motor Sport) werd geïntroduceerd, een systeem van elektrische slotcar autobanen naar Amerikaanse licentie, bedoeld als aanvulling op het wegverkeer voor het H0 modelspoorprogramma. Het AMS-gamma bestond uit wegelementen: wegknooppunten, verkeerslichten, bouwplaatsen, overwegen en kruispunten; de voertuigen waren productieauto's en vrachtwagens. Hiermee  onderscheidde Faller AMS zich van de andere merken slotcar autoracebanen, ook vanwege de ongebruikelijke schaal. Vanwege de grootte van de elektromotoren en beschikbare techniek waren de auto's ongeveer 1:65 in plaats van 1:87, net iets te groot voor de werkelijke maat H0. In 1975 werd het AMS-systeem met voertuigen van de Amerikaanse fabrikant Aurora uitgebreid en tot AMS Racing omgedoopt. Na 1985 staakte Faller de productie van AMS.

Naast AMS produceerde Faller in de jaren zeventig Faller Hit-Car, een racebaansysteem waarbij de voertuigen zonder motor met katapulten werden gestart, volgens hetzelfde principe als een systeem van concurrent Mattel Hot Wheels. De Hit-Car auto's waren even groot als de AMS-modellen. Tussen 1969 en 1979 werden tal van spoorwegelementen (lussen, wissels, enz.) en voertuigmodellen aangeboden. In 1976 telde de Faller-catalogus maar liefst 473 artikelen.

Begin jaren tachtig stond Faller er echter financieel niet best voor, het bedrijf leed verliezen en er was achterstand in nieuwe ontwikkelingen. Bovendien overleed in 1982 Hermann Faller, de drijvende kracht achter de technische ontwikkelingen. Edwin, de zakelijk leider, trok zich in 1986 uit het bedrijf terug. Voor de toekomst werd een reorganisatieplan opgezet.

Ondanks problemen bleven interessante innovaties niet uit. In de tachtiger jaren verraste Faller de hobbyist met de eerste modellen van gemotoriseerde kermisattracties in H0 en N, waaronder het reuzenrad uit 1985. Als serieuzere, realistischer opvolger van AMS had Faller in 1988 het nieuwe Car System productierijp dat voor het eerst op de speelgoedbeurs van Neurenberg in 1989 werd gepresenteerd en nog altijd in productie is. De Car System technologie is compacter waardoor de voertuigen perfect op schaal H0 kunnen worden gemaakt, later kwamen daar ook modellen in schaal 1/120 (TT) en 1/160 (N) bij. De Car System auto’s, bussen en vrachtwagens zijn veelal op basis van modellen van de merken Brekina, Busch, Herpa en Wiking. De voeding voor de elektromotor is een oplaadbaar accuutje in het voertuig; permanente magneten op bestuurbare voorassen volgen in het wegdek ingebedde staaldraden. Voor Car System is een aparte lijn accessoires ontwikkeld, zoals kruisingen, stop- en passeerplaatsen, bushaltes en verkeerslichten. De huidige stand van techniek is bijzonder hoog en verfijnd; sommige voertuigmodellen hebben verlichting en zelfs digitaal rijden is met Car System Digital mogelijk. Het systeem is ook daarom niet alleen bij modelspoorbouwers, maar ook bij module- en dioramabouwers geliefd.

In 1997 nam Faller modelbouwbedrijf POLA over, waarvan sommige producten in het eigen programma werden opgenomen. In H0 en N worden geselecteerde klassieke POLA-modellen onder het Faller-label aangeboden; in Spoor G bouwpakketten en toebehoren wordt de naam POLA nog steeds gebruikt.

Vanaf de jaren 2000 breidde bestaande het Faller-modelspoorprogramma van dorps- en stadshuizen, stations en spoorweggebouwen, platteland, berglandschap, kermis, bomen, struiken, strooimateriaal, wegen, bestrating, decorplaat, achtergronden en figuren in H0, N en Z steeds verder met nuttige nevenproducten uit, zoals hobbygereedschap, ledverlichting voor huisjes, stations en kermisattracties.

Ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan werd eind 2021 een gelimiteerd model van het veertiende-eeuwse Dracula-kasteel Bran uitgegeven, een van de grootste bouwmodellen uit de Faller-geschiedenis.

Summary in English

Ever since the foundation in 1946, Gütenbach, Germany based Faller has been one the most richly sorted and colourful railway modelling brands. In the dark years shortly after WWII, brothers Hermann and Edwin Faller started their business optimistically with an audacious plan: to develop educational toys, small building that children can freely arrange to create their own worlds. The first models were prefabricated, made from wood and printed cardboard. The first kits were the so called “Marathon” series: prefabricated panels from which all kinds of building structures could be built and disassembled again and again. Unfortunately, this initial success was overshadowed by several financial crises. But the Faller brothers continued and in 1949 they decided to shift their model buildings activities to H0-gauge railway modelling. No less than ten new prototype houses were displayed at the Nurnberg Toy Fair in 1950, as well as a tiny electric brushed motor to drive a windmill and water wheel alike. The introduction of injection-moulded model making in 1954 marked the start of a large range of city and village houses, stations and railway scenery. In 1964 N-gauge was officially added to the program, later followed by Z and G (II). In the 1960 ands 1970 Faller’s activities expanded rapidly. The AMS (Auto Motor Sport) motorized car track system was introduced to simulate moving model railway traffic; later on the system shifted to a slotcar racetrack system. In the early 1980 Faller again had financial troubles, dropping sales and lagging behind in new developments. Hermann Faller died in 1982 and Edwin decided to leave the management in 1986. Faller went through a thorough reorganization process to assure future activities. But the during late 1980s Faller was back in business. The famous fully operational fairground models like the Ferris Wheel were introduced; in 1989 Faller presented Car System, a completely new self-driving vehicle system, with crossings, (bus) stops and traffic lights. A further refinement of the system came in 2010 with Car System Digital. Today, Faller has over a thousand individual railway modelling products, including led-lighting and modelling tools. In 2021, Faller celebrated its 75th anniversary with a limited edition of Dracula’s Bran castle in H0. Meijer & Blessing Hobby carries almost the complete Faller product range. The actual stock is displayed on our website. You can order online in our web shop, or visit our store in Rotterdam centre, about 15 mins. from Rotterdam Central Station.